ހައްވަ ކޮޓަރީގައި ނަމާދުކުރަމުންދިޔަލެއް އަވަސްކަމުން ހީވަނީ ޗާބީ ދީފައި ހުރި ބުދެއްހެންނެވެ. ނަމާދަށް ހަރަމް ބަނުމާއި ސަޖިދަ އަށް ދިޔުމާއި ދެމެދުގައި ބައި ސިކުންތު ނުވެޔޭ ބުންޏަސް ރަނގަޅުވާނެއެވެ. ކުއްލިއަކަށް މިއަވަސްކަމުގައި ނަމާދުގެ ރަކުއަތަކަށްފަހު ރަކުއަތެއް ކުރަމުންދަނިކޮށް ކޮޓަރީގެ ދޮރުން މީހަކުވަދެއްޖެއެވެ. ވަނުމާއެކުގައި ހައްވަގެ ހަރަކާތްތައްވެސް ފިސާރި މަޑުވެ މަޑޮމޮޅިވެ، ހުޝޫއަތްތެރިވެއްޖެއެވެ. އެވަން މީހަކު ވަންފަހުން ސަޖިދާގައި އޮތްވަގުތުތައް ދަމާލައި މަޑުމޮޅިކަމާއި އެކު ނަމާދުކޮށް ނިންމާލައިފިއެވެ.

ނިންމާ ފަހަތް ބަލައިލިއިރު ގޭގައި ގެންގުޅޭ ބުޅާ ނަގޫތަޅުވާލާ ތަޅުވާލާ އޮތެވެ. ހައްވައަށްވެސް ހިންދެމިލައި މީހަކު ނޫންކަން ބަލަންހުރީ އެނގި ރަނގަޅަށް ފުރާ ނޭވާއެއް ލިއެވެ. ދެއްކުންތެރިކަމަކީ މިއެވެ. މީހުންނަށް ދެއްކުމަށް ކަންކުރުމެވެ. މީހުންގެ ކިބައިން ލިބޭނެ މޮޅެތި ބަސްތަކަކަށްޓަކައި އެކަން ކުރުމެވެ. ބައެއްމީހުން މިފަދަ ޢަމަލުތައް ކުރަނީ ﷲ (سبحانه و تعالى)ގެ ރުއްސެވުން ހޯދުމުގެ ބަދަލުގައި މީސްތަކުންނަށް ދެއްކުމަށްޓަކައެވެ. އަނެއްބައިމީހުންނަށް ވާގޮތަކީ ޢަމަލުގެ ވަކިހިސާބަކުން ދެއްކުންތެރިކަން ވަންނަނީއެވެ. އަޅުގަނޑުމެންގެ ހައްވައަށް ވީހެންނެވެ.

އަޅުގަނޑުމެން ހެޔޮ ޢަމަލެއްކުރާ ކަމުގައިވާނަމަ ދެ ޝަރުތެއް އެޢަމަލު ޤަބޫލުވުމުގައި ވެއެވެ.

1. އެ ޢަމަލަކީ ހެޔޮ ރަނގަޅު ރަސޫލުﷲ ﷺ އުގަންނައިދެއްވި ގޮތަށް އެކަލޭގެފާނުގެ ސުންނަތާއި އެއްގޮތަށް ކުރުން
2. ﷲ (سبحانه و تعالى) ގެ ވަޖުހުފުޅު އަދައިގެން އިޚުލާސްތެރިކަމާއި އެކު އެއްވެސް ބާވަތެއްގެ ޝަރީކު ކުރުމެއްނެތި އެބަހީ ހަމައެކަނި ﷲ (سبحانه و تعالى) އަށްޓަކައި ކުރެވޭ ޢަމަލެއްކަމުގައިވުން

މި ދެ ޝަރުތުވާކަމުގެ ދަލީލަކީ ކަހަފު ސޫރަތުގެ 110ވަނަ އާޔަތެވެ.

މާތްﷲ (سبحانه و تعالى) ވަޙީކުރައްވާފައިވެއެވެ.
قُلْ إِنَّمَا أَنَا بَشَرٌ مِّثْلُكُمْ يُوحَىٰ إِلَيَّ أَنَّمَا إِلَـٰهُكُمْ إِلَـٰهٌ وَاحِدٌ ۖ فَمَن كَانَ يَرْجُو لِقَاءَ رَبِّهِ فَلْيَعْمَلْ عَمَلًا صَالِحًا وَلَا يُشْرِكْ بِعِبَادَةِ رَبِّهِ أَحَدًا
މާނައިގެ ތަރުޖަމާ: “ (އޭ މުޙައްމަދު ﷺ ) ކަލޭގެފާނު ވިދާޅުވާށެވެ. އަހަރެންނަކީ ހަމަތިޔަބައިމީހުންފަދަ އިންސާނެކެވެ. ތިމަންކަލޭގެފާނަށް ވަޙީކުރެއްވިގެންވަނީ ތިޔަބައިމީހުންގެ އިލާހަކީ އެއްވެސް ޝަރީކެއްނުވާ އެންމެ އިލާހެއްކަމެވެ. (އެއީ ﷲ (سبحانه و تعالى) އެވެ). ފަހެ އެމީހެއްގެ ވެރިރައްބާއި ބައްދަލުކުރަން އެދޭ މީހާ ހެޔޮ ޢަމަލުކުރާށެވެ. އަދި އެއްވެސް އަޅުކަމެއްގައި އެއިލާހާއި އެއްވެސް ފަރާތެއް ޝަރީކުނުކުރާށެވެ.“

ﷲ (سبحانه و تعالى) އަކީ ފުދިވޮޑިގެންވާ އިލާހެވެ. އެއިލާހަށް އެއިލާހުގެ އުފެއްދެވި އަޅުތަކުންގެ މައްޗަކަށް ބޭނުންވެ ވޮޑިގެނެއް ނުވެއެވެ. ނަމަވެސް އެއިލާހަށް ބޭނުންވެގެންވާ ބަޔަކީ ނިކަމެތި އަޅުގަނޑުމެންނެވެ. އެއިލާހުގެ އުފައްދަވާ ޚަލްޤުކުރައްވާއިވާ މަޚުލޫޤުންނެވެ.

ރަސޫލާ މުހައްމަދު ﷺ ޙަދީޘްކުރައްވާފައިވާ ބަސްފުޅެއްގެ މާނައިގައިވެއެވެ.

“ ﷲ (سبحانه و تعالى) ވަޙީކުރެއްވިއެވެ. ތިމަން އިލާހުވަނީ ޝަރީކުކުރާ މީހާގެ ޝިރުކުގެ މައްޗަށް މުއްސަނދިވެވޮޑިގެންނެވެ. މީހަކު ކުރާ ޢަމަލެއްގައި ތިމަން އިލާހާއި އެއްވެސް ފަރާތަކާއި ޝަރީކުކުރާ ކަމުގައިވާނަމަ ތިމަންއިލާހު އެފަރާތަކާއި އަދި އެފަރާތެއްކުރާ ޝިރުކު ދޫކޮށްލާ ހުށީމެވެ. “ އެބަސްފުޅުގެ މުރާދަކީ އެއްވެސް ބާވަތެއްގެ ޝަރީކެއް ހުއްދަވެގެން ނުވާކަމާއި އަދި އެފަދަ ކަމެއްކޮށްފިމީހެއްގެ ޢަމަލު ޤަބޫލުވެވިގެން ނުވާކަމެވެ. އަދިއެކަންކުރާ ފަރާތަށް އެއްވެސް ހެޔޮކަމެއް ލިބިގެންނުވާކަމެވެ.

މިއީ އިސްލާމްދީނުގައި ނުހަނު ގަދައަށް އެކަންމަނާ ކުރާ ކަމެކެވެ. މިއީ ޝިރުކުގެ އަމަލެކެވެ. ދެއްކުންތެރިކަމަކީ ކުޑަ ޝިރުކުކުރުން ކަމަށްވެސް ބަޔާންވެފައިވެއެވެ. އަދި އަޅުގަނޑުމެން ކުރާ އެއްވެސް ކަމެއްގައި ދެއްކުންތެރިކަން ހިމެނޭ ކަމުގައިވާނަމަ އެކަމާއި މެދު ބިރުވެތިވެ އެކަމުން ބިރުވެތިވެ އަޅުގަނޑުމެންގެ ކުރާ ކޮންމެ ހެޔޮކަމެއް ﷲ (سبحانه و تعالى) އަށް އިޚުލާސްތެރިކަމާއި އެކުގައި ކުރުން ހުއްޓެވެ.

އެހެނީ އަޅުގަނޑުމެންގެ ޢަމަލުތައް ޤަބޫލުވެވުން އޮންނަނީ އިޚުލާސްތެރިކަމާއި އަދި ރަސޫލާ މުހައްމަދު ﷺ ގެ ސުންނަތާއި އެއްގޮތްވާ ގޮތުގެ މަތިންކުރެވޭ ޢަމަލުތަކެވެ. ވީމާ އަޅުގަނޑުމެންނަށް ދެއްކުމަށްޓަކައި ހައްވަކުރިފަދައިން ކުރެވޭ ޢަމަލުތަކާއި އަދި ސީދާ ދެއްކުމަށްޓަކައި ކުރެވޭ ޢަމަލުތަކުން ސަލާމަތްވަމާތޯއެވެ؟ ދެއްކުންތެރިކަމަކީ ފަސާދައެކެވެ.

ވީމާ މާތްﷲ (سبحانه و تعالى) އަޅުގަނޑުމެން އެންމެންނަކީ ޝަރީކުކުރުމެއްނެތި އިޚުލާސްތެރިކަމާއި އެކު އެއިލާހު އެއްކައުވަންތަކުރާ ޞާލިޙު އެއިލާހާއި ބައްދަލުވުމުގެ އެދުމުގައި ދެމިތިބޭ ބަޔެއްކަމުގައި ލައްވާށިއެވެ. އަދި އަޅުގަނޑުމެންނަށް އެނގިގެންނާއި ނޭންގި ކުރެވޭ ފާފަތަކުން އަޅުގަނޑުމެންނަށް ފާފަ ފުއްސަވައި ރަނގަޅު ޞާލިޙު ހެޔޮލަފާ މުސްލިމުންގެ ތެރެއިން ލައްވައި މުސްލިމުންގެ ގޮތުގައި މަރުގަންނަވާ ބަޔަކު ކަމުގައި ލައްވާށިއެވެ.

އާމީން

ހަވާލާ: ދުރޫސުއް ތައުހީދު.